Свет
26. May 2025 - 19:21

Што досега се знае за преговорите Брисел - Вашингтон за царините и спречувањето трговска војна

Пред Доналд Трамп да се повлече од својата последна закана за високи царини против Европската унија, американскиот претседател ги оправда со образложение дека разговорите со блокот „не водат никаде“. Сега, со царини од 50 проценти што се ставени на чекање – и рокот за преговори на 9 јули е вратен по повикот на Трамп со шефицата на ЕУ, Урсула фон дер Лајен – Брисел гледа нов импулс за договор.

Што досега се знае за преговорите насочени кон спречување на целосна трговска војна меѓу трансатлантските партнери:

Американскиот претседател ја погоди ЕУ со повеќекратни бранови за царини: царини од 25 проценти за автомобили, челик и алуминиум и данок од 20 проценти за повеќето европски стоки.

Таа сеопфатна царина е суспендирана во исчекување на преговорите, иако ЕУ останува предмет на данок од 10 проценти за увоз на САД, заедно со земјите од целиот свет.

Европската комисија води разговори во име на блокот од 27 земји во потрага по заемно корисен договор со Вашингтон – иако досега нема многу што да се покаже.

Шефот за трговија на ЕУ, Марош Шефчович, имаше повеќекратни телефонски разговори со американскиот секретар за трговија, Хауард Лутник, и трговскиот претставник Џејмисон Грир, а требаше повторно да разговара со Лутник.

Во меѓувреме, Трамп и фон дер Лајен имаа ретки контакти – вклучително и состанок на маргините на погребот на папата Франциск и телефонскиот разговор во неделата.

Клучен предизвик за двете страни, според експертите, е нивниот различен пристап.

„Барањата на Трамп се чини дека ја одразуваат длабоката фрустрација на САД од професионалниот, смирен и бирократски пристап на ЕУ кон трговските преговори – судирајќи се со подготвеноста на Трамп брзо да склучува договори, дури и ако тие значат многу малку во пракса“, рече Агата Демареј од Европскиот совет за надворешни односи.

Трамп повика на елиминирање на вишокот на ЕУ во трговијата со стоки со САД, што, според него, може да се случи ако европските земји масовно го зголемат купувањето на американска енергија.

Тој, исто така, побара отстапки од блокот за она што САД го опишуваат како нетарифни трговски бариери и укинување на данокот на додадена вредност (ДДВ).

Некои од барањата, вклучувајќи го и ДДВ, се непотребни за ЕУ.

Официјалните претставници на ЕУ велат дека не се подготвени да отстапат од дигиталните правила што ги принудуваат американските големи технолошки компании да прават несакани промени на своите платформи, вклучувајќи ги Епл, Фејсбук и Инстаграм.

Малку е познато што Вашингтон конкретно побарал за време на разговорите. Но, се чини дека недостасуваат детали од Вашингтон, при што документите ги изложуваат општите барања на американските партнери, наместо да бидат изготвени имајќи ја предвид ЕУ.

„Нема јасност околу трговските цели на САД, што ги прави преговорите речиси невозможни за Европа. Преговарачите на ЕУ остануваат да размислуваат какви се всушност американските барања“, вели Демареј од ЕЦФР.

ЕУ сака да избегне осцилации во царините што би и наштетиле на европската економија – која веќе страда од бавен раст – и би им наштетиле на економските и трговските односи вредни околу 9,5 трилиони долари.

Европската страна вели дека доставила детален и структуриран предлог, вклучувајќи ја и нејзината главна понуда за двонасочно ослободување од царини за индустриски производи, вклучувајќи автомобили.

Трамп го отфрли предлогот „нула за нула“ како недоволен сам по себе за да го затвори трансатлантскиот трговски дефицит.

ЕУ, исто така, предложи области за соработка за да се справат со неговите загрижености – без директно да се осврне на Пекинг.

Во меѓувреме, ЕУ се закани дека ќе погоди американски стоки во вредност од околу 136 милијарди долари – и предупреди дека и американските технолошки услуги би можеле да бидат цел – ако разговорите не успеат.

Доколку зборовите на фон дер Лајен од неделата се сфатат како што треба, целта е разговорите да напредуваат „брзо и решително“.

Покрај обновените контакти меѓу преговарачките тимови, постојат очекувања дека Трамп и фон дер Лајен би можеле да се сретнат за да го разгледаат трговскиот застој лично за време на самитот на лидерите на Г7 во Канада следниот месец.